Hozirgi kunda "1-Gospital Pediatriya va noan'anaviy tibbiyot asoslari" kafedrasi 1-SHBKSH va SHBKDM bazasida joylashgan. Kafedra xodimlari: T.F.D. N.R. Aliyeva, dotsentlar Jurayeva Z.Y., Turdiyeva D.E., t.f.n. Akromona H.A., assistentlar: Shomuradova Sh.SH., Ubaydullayeva O.H., Amanova N.A., Abdurahmanova D.f., Muhamedjanova F.R., Rahmatillayeva M.Sh. 

 

Gospital pediatriya №1 kafedrasida 5 va 6 kurs talabalari va 1-2 kurs magistratura talabalari 5A510201-Pediatriya mutakhasisligi bo’yicha o'qitiladi. Hozirda kafedramiz ilmiy yo’nalishi “Bolalarda nafas olish tizimi, yurak qon-tomir tizimi va oshqozon ichak tizimi kasalliklarini erta aniqlash va optimal davolashni ishlab chiqish”. Mavzusi ostida ilmiy izlanishylar olib borilmoqda.

 

2017-2018 yillarda kafedrada quyidagi xodimlar faoliyat olib borishgan “№1 Gospital pediatriya, noan"anaviy davolash usullari va klinik allergologiya” kafedrasi SHBKSH №1 va №4 bazasida joylashgan. Kafedra xodimlari: dotsent Karimova M.N, dotsent Jurayeva Z.Y, k.m.n. Tukhtayeva O.T., assistentlar: Shomuradova Sh.Sh, Ubaydullayeva O.KH., Yakubova D.M., Artikova M.A., kabinet mudiri Karimova Z.Sh. Gospital pediatriya №1 kafedrasida 6 kurs talabalari va 1-2 kurs magistratura talabalari 5A510201-Pediatriya mutakhasisligi buyicha o'qitiladi. Khozirda kafedramiz ilmiy yunalishi «Bolalarda tugma va orttirilgan kasalliklarning tashkhisoti va davolash samaradorligini oshirish» bulib, ayni kunda ushbu yunalish buyicha 3 ta nomzodlik dissertatsiyalari, 5 ta magistrlik loyikhalari, khamda «Bolalarda diffuz biriktiruvchi tukima kasalliklarining bazisli davosida khronofarmokologik yendashuvni ishlab chikish» mavzusida 2009 yildan boshlab grant loyikhasi amalga oshirilmokda Kafedra xodimlari, magistrlar, klinik ordinatorlar va aspirantlar Pediatriya ilmiy tekshirish instituti, akusherstva va ginekologiya ilmiy tekshirish instituti, shoshilinch tibbiy yerdam markazi, immunologiya ilmiy tekshirish institutlari bilan yakindan khamkorlik kiladi. Kafedra khodimlari uslubiy kullanmalar, tavsiyanomalar chop etishda faol ishtirok etib kelmoqdalar. Oxirgi 3 yil davomida 11 ta metodik qo'llanma, 2 ta darslik , 152 ta tezis, xamda 67 ta maqola chop etildi. Shu bilan bir katorda Respublika, khalkaro va institut miqiyosida o'tkaziladigan amaliy-ilmiy konferentsiya, kongress va s'yezdlarda faol ishtirok etishadi.

2013-2014 ukˌuv yilida kafedrada ishlayatgan xodimlar: dotsent Karimova M.N. kafedra mudiri vazifasini vakˌtincha bazharuchi, dotsentlar: Ibragimov F.A., Zhurayeva Z.O., t.f.n., assistent Koshchanova G.A., Tukhtayeva O.T., assistentlar: Babanazarov B.N., Ubaydullayeva O .KH., Akhrarova F.M. 2014 y. Yanvar oyidan boshlab assistent Shomuradova SH.SH. ToshPTI neonatologiya kafedrasiga doktoranturaga ketgan. Kafedraning asosiy bazasi Yunus-Obod tumani №1 Shaҳar klinik bolalar shifokhonasida zhoylashgan, bunnan tashkˌari Mirobod tumanida zhoylashgan Temir yŭl bolalar shifokhonasi va Shaykhontour tumanida bolalar kardiologik markazida bazalar bor.

 

«Bolalarda allergiyaning rivojlanishi, kechishi va natijalarini kliniko-immunnologik bashoratlashning asoslarini ishlab chiqish, davolashga yangicha yondoshuv» ADSS-30.4 ilmiy loyixasi bo’yicha qisqa ma’lumot

 

Amaliy loyixa bolalarda allergik muammolarni erta tashhislash va davolash usullarini takomillashtirishga yo’naltirilgandir. Ushbu tadqiqotning maqsadi bo’lib, allergiyaning rivojlanishi, kechishi va natijalarini kliniko-immunnologik bashoratlashning asoslarini ishlab chiqish, davolashga yangicha yondoshuv xisoblanadi. Maqsadga erishish uchun qo’yidagi vazifalarni amalga oshirish kerak bo’ladi:

 

• Tekshiruvdagi bemorlarda anamnez va allergik kasalliklarga sabab bo’luvchi xavf omillarini o’rganish

• Allergik kasalliklar bilan og’rigan bemor bolalarning genealogik taxlilini o’tkazish

• Tekshiruvdagi bemorlarda allergiyaning klinik-funktsional namoyon bo’lish xususiyatlarini o’rganish

• Tekshiruvdagi bemorlarda allergiyani rivojlanishi, kechishi va natijalarida tsitokin ko’rsatkichlarning bashoratiy axamiyatini qayd etish

• Bolalarda bronxial astmaning davosida peroral selektiv leykotrien retseptorlarining antogonisti «Monteksa» ning aprobatsiyasi va samarasini qayd etish

• Bolalarda allergik kasalliklari rivojlanishining xavf omillari, kechishi va natijalarini bashoratlovchi ko’rsatkichlarni ishlab chiqish

 

Loyixaning afzal tomonlari: bolalarda allergik kasalliklar muammolarini aniqlashga bashoratli yondoshuv. Boshqa ishlardan farqli, ushbu ish bolalarda allergik kasalliklarni kasallik rivojlangunga qadar aniqlashga qaratilgan. Bu esa bugungi kunda ishlab chiqilmagan bolalarda allergik kasalliklarning klinik-immunnologik bashoratlovchi ko’rsatkichlarni aniqlashga imkoniyat beradi. O’z vaqtida tashhislash kasallikni davolashga va nohush holatlarni oldini olishga imkon yaratadi. Bolalarda allergik kasalliklarni davolashda peroral selektiv leykotrien retseptorlarining antogonisti «Monteksa» ning qo’llanilishi kasallikning remissiya davrini uzayishiga, surunkaliga o’tishini va bemorlarda nogironlikni oldini oladi va yashash sifatini yaxshilaydi.

 

Loyixa bo’yicha 2012-2013 yy.da qilindi: 6 oy dan 15 yoshgacha bo’lgan allergik kasalliklar bilan og’rigan 121 ta bemor bola tekshiruvdan o’tdi. Allergiyaning rivojlanishi, xronologiya, avlodlarning genealogik tahlili, salomatlik holatining retrospektiv tahlili va xozirgi somatik statusinining baholanishi, laborator-instrumental tekshiruv usullari (tsitokinlar, allergik sinamalar, spirometriya, pikfloumetriya) o’rganildi. 4 balli sistema bo’yicha bronxial astma bilan kasallangan bolalarda peroral selektiv leykotrien retseptorlarining antogonisti «Monteksa» ning aprobatsiyasi o’tkazildi va samaradorligi o’rganildi. Valdning bosqichli taxlili asosida bolalarda allergik kasalliklarning rivojlanish ehtimolini, kechishi va natijalarini aniqlash uchun bashoratlovchi koeffitsient hisoblab chiqildi. Xisobot davrida 5 ta jaridali maqola, 14 ta tezis, ulardan 1 tasi chet elda chop etildi. 2013 y 27 aprel - 4 may kunlari «Kachestvo jizni detey s bronxialnoy astmoy» mavzusi bo’yicha Zaltsburgda «Pediatricheskiy Pulmonology» ma’ruza o’qildi.

 

2015-2016 ukˌuv yilida kafedrada ishlayatgan khodimlar: dotsent Karimova M.N. kafedra mudiri vazifasini vakˌtincha bazharuchi, dotsent Zhurayeva Z.O., t.f.n., assistent Koshchanova G.A., Tukhtayeva O.T., assistentlar: Babanazarov B.N., Ubaydullayeva O .KH., Aripova D.R., Artikova M.A. Kafedraning asosiy bazasi Shaykhontour tumanida bolalar kardiologik markazida bazalar bor, bunnan tashkˌari Yunus-Obod tumani №1 Shaҳar klinik bolalar shifokhonasida zhoylashgan. Yanvar 2016 kabinet mudiri bo'libYakubova D.M, 2015 yilda Pediatriya yo'nalishi bo'yicha magistraturani bitirgan tayinlandi.

 

ADSS 30.4. Loyixa mavzusi: «Bolalardagi allergiyani rivojlanish, kechish va okibatini prognozini kliniko-immunologik asoslarini ishlab chiqish va davolashga yangicha yondashuv».

 

Tadqiqot loyihasi haqida ma’lumotlar

 

1.1.        «Bolalarda allergiyani rivojlanishi, kechishi va okibatining kliniko- immunologik asoslarini ishlab chiqish, davolashga yangicha yondashuv».

 

1.2.        Amaliy loyiha.

 

1.3.        PPI-11. Kasalliklarni tashxis qo’yish, davolash va oldini olish yangi texnologiyalarini ishlab chiqish orqali axoli salomatligini muxofaza qilish.

 

1.4.        Tibbiyot, pediatriya.

 

1.5.        Utgan 20 asr «allergiya asri» buldi. Allergik kasalliklar soni xar 10 yilda 10%ga oshib bormokda va bugungi kunda dunyoda, ba’zi ma’lumotlarga kura, axolining deyarli yarmi turli xil allergik kasalliklar bilan ogrimokda. Butun Dune Soglikni Saklash tashkiloti bergan ma’lumotlarga kura Dune buyicha 300 milliondan ortik kishi bronxial astma (BA) bilan kasallanmokda. Uning soni kata yoshdagilar urtasida xam, bolalar urtasida xam usib bormokda. Xar yili kasallik 100 ming kishini ulimiga olib kelmokda. Dunyoning 48 ta mamlakatidan olingan ma’lumotlarga kura, urtacha ulim soni 100000 axoli soniga 7,9 tugri kelmokda. Sungi yillarda allergik reakstiyalar sonini usishi, ogirlini kuchayishi va «yosharishi»ni kursatuvchi kup sonli kursatmalar vujudga keldi.   Allergik kasalliklarni «yosharishi» sabablarini kurib chiksak, tadkikotchilar asosan xomilani xomila ichi rivojlanish va erta postnatal ontogenez davrlardagi xavfli omillar ta’siriga kuprok axamiyat berishmokda.

 

Allergik kasalliklarni yana bir muxim muammosi – bu ularni bolaga nasldan utishidir. Ota-onaning xar ikkisida  allergik kasalliklarni mavjud bulishi, bolada allergiya rivojlanish xavfi 60-80% buladi, aga rota-onaning bittasida bulsa xavf 50%ga teng buladi. Sog’lom ota-onadan tugilgan bolalarda allergik kasalliklar rivojlanishi xavfi 10-20%ga ortishi mumkin, kup sonli tadkikotchilarning ma’lumotiga kura allergik kasalliklarni otalarga nisbatan onalarda mavjud bulishi bolalarda astma rivojlanish xavfini kuprok oshiradi. Atopiya nasllanishida ona ta’sirini axamiyati «Karter effeti» deb nomlanadi: fakat onada atopiya mavjud bulganda, 48% sibsda atopiya, 38%da BA belgilari bulgan; atopiya fakat otada bulganda atopik simptomlar 33% bolada, astma 25% da aniklangan. Sungi yillarda xomila immun tizimi allergiya rivojlanishiga tayyor bulishi xakida ma’lumotlar olinmokda. Xomila ona organizmi uchun yot bulgan (ota) xomila kismini chetlab yubormasligi uchun, uzining limfostitlarini immun tizimining asosiy xujayralarini rivojlanishi allergiya uchun kulay yunalishda kuchaytiradi. Bu siljish ayniksa ota-onasi allergik bulgan bolalarda yakkol namoyon buladi. Lekin allergik kasalliklar va BA tashxisi kupincha kechikadi, bu kasallik kechishini va okibatini yakkol ogirlashtiradi. Bu shu kasalliklarni davolashni yangi usullarini usullarini mukammallashtirish va izlash kerakligini kursatadi. Sungi vaktlarda bolalarda allergik kasalliklarni kompleks davolashda leykotrien resteptorlarini selektiv antogonistlarini kullanish samaradorligi va maksadga muvofikligi xakida  makolalar chop etilmokda.

 

            Yukorida keltirilgan ma’lumotlarga asoslanib, kuyidagi maksad kuyildi:

 

   bolalarda allergiyani rivojlanishi, kechishi va okibatining kliniko- immunologik asoslarini ishlab chiqish, davolashga yangicha yondashuv.

 

            Maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarni xal etish lozim bo’ladi:

 

• Tekshiruvdagi bemorlarda «allergik marsh» xronologiyasini aniklash va anamnezni urganish

• Tekshiruvdagi bemorlarda allergik kasalliklarni klinik-laborator xususiyatlarni urganish.

• Asosiy stitokinlarni tashxisiy va prognostik axamiyatini aniklash.

• Kasallik rivojlanish, kechishi va okibatini xavfini prognostik mezonlarini ishlab chikish.

• Bolalarda allergiyaning kompleks davolashda leykotrien resteptorlarini selektiv peroral antogonisti «Monteksa» ni aprobastiya kilish va samaradorligini aniklash.

 

Loyihani amalga oshirishning asosiy boskichlari:

 

2012 yil yanvar – dekabr №1sonli shaxar bolalar klinik kasalxonasining allergalogiya bo’limida davolanayotgan, allergik kasallik (ovkat allergiyasi va atopik dermatit) bilan og’rigan 40 ta bola tekshiruvi.

 

2013 yil yanvar – dekabr – allergik kasallik (allergik rinit, bronxoobstruktiv sindrom) bilan og’rigan 40 ta bola tekshiruvi.

 

2014 yil yanvar – dekabr – bronxial astma bilan og’rigan 40 ta bola tekshiruvi, materialga statistik ishlov berish, o’tkazilgan davo samaradorligini taxlili.

 

1.6.        6 ta bajaruvchi

 

1.7.        Yanvar 2012y. – dekabr 2014y.

 

1.8.        40000000 so’m.